چگونه با مشکلات یائسگی کنار بیاییم؟

یائسگی به عنوان یکی از مراحل حساس زندگی زنان در سن ۴۵ تا ۵۵ سالگی اتفاق می‌افتد و دوره‌ای است که در آن سیکل قاعدگی به دلیل کاهش سطح هورمون‌ها برای همیشه متوقف می‌شود. با شروع یائسگی شاهد تغییرات هورمونی و تأثیر آن بر بدن و ذهن خود خواهیم بود.

متاسفانه خیلی از خانم‌ها در دوران یائسگی با مشکلاتی دست‌وپنجه نرم می‌کنند که نمی‌دانند باید چطور آن‌ها را حل کنند. سوال بسیاری از خانم‌ها این است که چطور این علائم را کاهش دهیم؟ آیا راهکارهای پزشکی مؤثری وجود دارد؟ هدف از این متن آگاه‌سازی زنان درباره تغییرات دوران یائسگی و روش‌های مدیریت آن است. ما راهکارهای علمی و عملی برای کاهش علائم یائسگی را در اختیار شما خواهیم گذاشت. با ما همراه باشید.

یائسگی چیست و چه علائمی دارد؟

دوران یائسگی مرحله‌ای از زندگی یک زن را توصیف می‌کند که قاعدگی او کاملا متوقف می‌شود و حتی دیگر توان بارداری ندارد. یائسگی یک بیماری یا اختلال نیست؛ بلکه بخشی طبیعی یک دوره از زندگی زنان است. یائسگی معمولا به دلیل کاهش سطح هورمون‌های بدن اتفاق می‌افتد و بسیاری از زنان به دلائل مختلفی مانند برداشتن تخمدان‎‌ها (اووفورکتومی) یا برداشتن رحم (هیسترکتومی)، درمان‌های سرطان مانند شیمی‌درمانی یا دلایل ژنتیکی، زودتر یائسگی را تجربه می‌کنند. یائسگی و علائم آن برای برخی از زنان ناشناخته است.

برخی از زنان علائم یائسگی ندارند و حتی ممکن است دیرتر متوجه یائسگی خود شوند؛درحالی که برخی دیگر می‌توانند علائمی از جمله گرگرفتگی، تعریق شبانه، مشکل خواب، ناراحتی مفاصل و عضلات، درد در حین رابطه جنسی، بدخلقی و تحریک‌پذیری، فراموشی، مشکل در تمرکز یا ترکیبی از این را داشته باشند. زنانی که نگران علائم یائسگی هستند باید با پزشک خود در این باره صحبت کنند.

پزشک در مورد تغییرات سبک زندگی یا داروهایی که ممکن است کمک‌کننده باشد، اطلاعاتی را در اختیار شما قرار می‌دهد. در برخی از موارد هم بسیاری از خانم‌ها با شروع دوران یائسگی علائم روحی و روانی مانند افسردگی، اضطراب، بی‌خوابی، کاهش میل جنسی و… را تجربه خواهند کرد.

 روش‌های مدیریت علائم یائسگی

خوشبختانه راهکارهای زیادی برای مدیریت علائم یائسگی وجود دارند.

۱. تغییر سبک زندگی برای کنترل یائسگی

تغذیه سالم و داشتن یک رژیم غذایی مناسب، مهم‌ترین مراقبت‌های دوران یائسگی است که می‌تواند به شما کمک کند که بتوانید علائم این دوران را کاهش دهید.

از آنجایی که تعادل هورمونی می‌تواند تحت تأثیر سطوح مواد مغذی در بدن ما قرار گیرد، افزایش مصرف ویتامین‌هایی مانند منیزیم، کلسیم، آهن، روی و اسیدهای چرب ضروری اغلب می‌تواند برای مدیریت علائم کمک‌کننده باشد. برای مثال، وقتی منیزیم همراه با سایر مواد مغذی ضروری مانند ویتامین‌های B، ویتامین D، کلسیم، روی و اسیدهای چرب مصرف شود، تأثیر مثبتی بر شیمی مغز و عملکرد هورمون‌ها دارد. میوه‌ها و سبزیجات تازه، به‌ویژه سبزی‌های سبز سرشار از منیزیوم هستند.

همچنین رژیم‌های غذایی غنی از امگا ۳ ممکن است به کاهش نوسانات خلقی و افزایش میل جنسی و کمک کند. به غیر از این، باید حتما در این دوره از زندگی‌تان ورزش و فعالیت بدنی منظم داشته باشید. اگر دچار اضافه هستید، بهتر است وزن خود را کنترل کنید، این کار به پیشگیری از پوکی استخوان به شما کمک خواهد کرد.  

ورزش منظم می‌تواند هورمون‌هایی به نام اندورفین را ترشح کند که به تسکین علائم یائسگی کمک می‌کند و مقابله با تحریک‌پذیری و نوسانات خلقی را آسان‌تر خواهد کرد. حتی پیاده‌روی‌های کوتاه روزانه یا انجام حرکات کششی یوگا می‌تواند به عملکرد خوب بدن شما در این دوران کمک کند.

۲. روش‌های درمانی و پزشکی

یکی دیگر از روش‌های کاهش علائم یائسگی، استروژن درمانی یا هورمون درمانی برای کاهش گرگرفتگی یائسگی یا سایر علائم دیگر است. همچنین این روش روند از پوکی استخوان را در زنان یائسه کند خواهد کرد. این روش معمولا برای افرادی که کمتر از ۶۰ سال دارند، گزینه مناسبی است.

استفاده طولانی مدت از هورمون درمانی ممکن است خطراتی برای بیماری قلبی و خانم‌های مبتلا به سرطان سینه داشته باشد. اما شروع هورمون‌ها در حوالی دوران یائسگی برای برخی افراد فوایدی زیادی را به همراه دارد. بهتر است قبل از درنظر گرفتن این روش درمانی با پزشک خود در این باره صحبت کنید.

در برخی موارد، ممکن است نیاز به مصرف مکمل‌ها یا داروها برای رفع علائم داشته باشید. استفاده از داروهای گیاهی و مکمل‌ها می‌توانند علائم ناشی از یائسگی را کم کنند. داروهایی مانند گاباپنتین، کلونیدین، اوسپمیفن و… در برخی از موارد توسط پزشک برای شما تجویز می‌شود.

۳. راهکارهای روانی و مدیریت استرس

برای درمان علائم یائسگی تکنیک‌های آرام‌سازی ذهن و بدن و مدیتیشن را فراموش نکنید. این تکنیک‌ها بیشتر از آن چه که فکر می‌کنید، کمک‌کننده هستند. تکنیک‌های تنفس عمیق، تصویرسازی بصری، ذهن‌آگاهی و … می‌توانند به کاهش چشمگیر گرگرفتگی و تسکین سایر علائم یائسگی از جمله اضطراب، بی‌خوابی و خستگی کمک کنند. توجه به این نکات می‌تواند به تسکین علائم شما کمک کرده و باعث شود شما احساس شادی و تمرکز بیشتر داشته باشید.

برای سرگرم شدن و کمتر شدن علائم این دوره بهتر است ارتباط با دیگر زنان یائسه را فراموش نکنید. تجربیات خود را با زنان دیگر در میان بگذارید و از آن‌ها تجربیات جدید کسب کنید.

تأثیر یائسگی بر زندگی زناشویی و راهکارهای بهبود آن

خیلی از خانم‌ها بعد از یائسگی رابطه جنسی لذت‌بخشی ندارند و اشکالی هم ندارد. اگر دچار چنین مشکلی هستید، مهم است که بدن و احساسات خود را بپذیرید و برای ادامه فعالیت جنسی تحت فشار نباشید. فعالیت‌ جنسی تنها راه ابراز عشق فیزیکی نیست؛ بلکه سایر فعالیت‌های مانند در آغوش گرفتن، یادآوری خطرات خوش و خندیدن با شریک زندگی‌تان می‌توانند باعث شوند که شما اوقات خوشی با هم داشته باشید.

بهتر است بدانید بیش از یک سوم از زنان در دوران پیش از یائسگی یا یائسگی، مشکلات جنسی، از عدم علاقه به رابطه جنسی گرفته تا مشکل در ارگاسم را دارند و این موضوعی نیست که فقط شما به تنهایی به آن گرفتار باشید.

دلیل علمی این امر کاهش سطح استروژن است که می‌تواند تمایل فرد به داشتن رابطه جنسی را کاهش دهد. اما خوشبختانه می‌توان با راهکارهایی این تغییرات میل جنسی را افزایش داد. البته به غیر از این مورد، عوامل دیگری وجود دارند که می‌توانند فعالیت جنسی را کمتر کنند. با افزایش سن، بیماری‌ها و آسیب‌های مزمن می‌توانند انرژی شما را کاهش داده، باعث درد فیزیکی و تغییر بدن شما شوند که همه اینها بر میل جنسی تأثیر می‌گذارد.

به‌عنوان مثال یکی از مشکلات جنسی که خانم‌ها پس از یائسگی با آن درگیر هستند، خشکی واژن است. دلیل این امر استروژن بسیار کم است که می‌تواند روانکاری طبیعی در واژن را کاهش دهد و باعث کشش کمتر کانال واژن شود. توصیه‌های پزشکی برای کاهش مشکلات یائسگی می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

•  در مورد روش‌های هورمون‌ درمانی از پزشک خود بپرسید: درمان جایگزینی هورمونی می‌تواند علائم یائسگی را کاهش دهد، اما همچنین می‌تواند احتمال مشکلات جدی سلامتی  و جنسی را در برخی افراد افزایش دهد.
•  داروهای خود را مرور کنید: اگر داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی مصرف می‌کنید که بر میل جنسی شما تأثیر می‌گذارند، از پزشک خود در این باره سوال بپرسید. شاید مصرف این نوع داروها روی سلامت جنسی شما اثر گذاشته باشد. می‌توانید دوز دارو را بنا بر نظر پزشک کم کنید یا از یک داروی جایگزین استفاده کنید.
• برای برقراری رابطه جنسی از روان‌کننده‌ها استفاده کنید: طیف وسیعی از روان کننده و مرطوب کننده‌های واژن می‌توانند مقاربت و فعالیت‌های جنسی را برای شما راحت‌تر کنند.
•  پوزیشن‌های جنسی مختلف را امتحان کنید: بعد از یائسگی رسیدن به ارگاسم معمولا طولانی‌تر است و نیاز به تحریک مستقیم و شدید کلیتوریس دارد. می‌تواند روش‌های مختلفی را برای رابطه جنسی خود در نظر داشته باشید.
•  سلامت روان خود را بررسی کنید: اگر با استرس، اضطراب یا افسردگی بیش از حد زندگی می‌کنید، برای این شرایط از پزشک خود کمک بگیرید. همه این‌ها می‌توانند میل و پاسخ جنسی شما را کاهش دهند.
• زندگی خود را با دیگران مقایسه نکنید: سعی کنید آنچه را که برای شما و شریک زندگی‌تان لذت‌بخش است، انجام دهید تا یک رابطه جنسی رضایت بخش داشته باشید.
• یک سبک زندگی سالم داشته باشید: داشتن احساس خوب در طول روز، خواب کافی، فعالیت بدنی و داشتن تغذیه سالم می‌تواند کمک زیادی به زنده نگه داشتن صمیمیت بین شما و تمایلات جنسی کند.

نتیجه‌گیری

یائسگی مرحله‌ای اجتناب‌ناپذیر از زندگی زنان است. یائسگی نیازی به درمان ندارد؛ بلکه هدف درمان‌ها کاهش علائم و پیشگیری یا مدیریت شرایطی است که ممکن است با افزایش سن اتفاق بیفتد. داشتن یک سبک زندگی سالم، انجام ورزش‌های روتین و روزانه، روش‌های هورمون درمانی و راهکارهای روانی مانند تنفس عمیق و مدیتیشن همگی می‌توانند به شما کمک کنند که به خوبی بتوانید این دوره از زندگی خود را پشت سر بگذارید.

هر خانم برای بررسی شرایط فردی باید به پزشک مراجعه کنید. باتوجه به علائمی که دارید و حتی سن یائسگی شما ممکن است پزشک راهکارهای درمانی متفاوتی برای شما در نظر بگیرد. برای این منظور می‌توانید از دکتر انیس قاسمی راد در کرمان کمک بگیرید. ایشان به عنوان متخصص زنان و زایمان و نازایی در کرمانبا مشاوره و راهنمایی‌هایی که در اختیار شما قرار می‌دهند، بهترین راهکارهای درمانی و روانی را برای کاهش علائم یائسگی به شما پیشنهاد می‌دهند.