آجیل آلوده، تهدیدی پنهان برای سلامت جامعه در آستانه نوروز
در آستانه نوروز و افزایش تقاضا برای خرید آجیل، سازمان غذا و دارو هشدار مهمی درباره احتمال آلودگی برخی آجیل‌ها به سم آفلاتوکسین منتشر کرده است. دکتر عبدالعظیم بهفر، مدیرکل فرآورده‌های غذایی و آشامیدنی این سازمان، با اشاره به خطرات جدی مصرف آجیل‌های مانده و فله‌ای، نسبت به سلامت کبد مردم، به‌ویژه در گروه‌های حساس، هشدار داد.
این هشدار در حالی مطرح می‌شود که مصرف آجیل در نوروز به یک سنت غذایی رایج تبدیل شده است و بسیاری از خانواده‌ها، بدون توجه به استانداردهای کیفی، اقدام به خرید مغزها و خشکبار از مراکز غیرمجاز یا فروشندگان دوره‌گرد می‌کنند.
آفلاتوکسین چیست و چگونه وارد آجیل می‌شود؟
آفلاتوکسین یک سم قارچی بسیار خطرناک است که توسط قارچ‌هایی مانند آسپرژیلوس فلاووس و آسپرژیلوس پارازیتیکوس تولید می‌شود. این قارچ‌ها معمولاً روی محصولات کشاورزی مانند پسته، بادام، گردو، فندق، بادام‌زمینی، ذرت و دیگر دانه‌های روغنی در شرایط مرطوب و گرم رشد می‌کنند.
در صورتی که مغزها و خشکبار در شرایط نامناسب نگهداری شوند—به‌ویژه در محیط‌های گرم، مرطوب و بدون تهویه مناسب—احتمال رشد این قارچ‌ها افزایش می‌یابد و در نتیجه، سم آفلاتوکسین وارد بافت مواد غذایی می‌شود.
خطرات مصرف آجیل آلوده به آفلاتوکسین
مصرف آجیل آلوده به آفلاتوکسین می‌تواند عوارض خطرناکی به دنبال داشته باشد، به‌ویژه اگر مصرف به‌صورت مداوم و بلندمدت باشد. برخی از خطرات و عوارض این سم شامل موارد زیر است:
- آسیب شدید به کبد (از جمله نکروز سلول‌های کبدی)
- افزایش خطر ابتلا به سرطان کبد
- اختلال در سیستم ایمنی بدن
- عوارض گوارشی و مسمومیت حاد
- تأثیر منفی بر رشد کودکان
افراد مبتلا به بیماری‌های کبدی، سالمندان، کودکان و کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیش از سایرین در معرض این خطر هستند.
علائم ظاهری آجیل آلوده به آفلاتوکسین
اگرچه تشخیص دقیق آلودگی تنها از طریق آزمایش‌های تخصصی در آزمایشگاه‌های مواد غذایی ممکن است، اما برخی نشانه‌های ظاهری می‌توانند مصرف‌کننده را نسبت به آلودگی احتمالی آجیل آگاه کنند:
- لکه‌های کپک‌زده یا تغییر رنگ مغزها
- چروکیدگی یا خشکی بیش از حد مغزها
- بوی نامطبوع یا ترشیدگی
- مزه تلخ یا گَسی
در صورت مشاهده هرکدام از این علائم، از مصرف محصول خودداری شود.
چرا آجیل فله‌ای پرخطر است؟
بر اساس پایش‌های سازمان غذا و دارو، آجیل‌های فله‌ای و نگهداری‌شده در شرایط غیربهداشتی بیشتر در معرض آلودگی به آفلاتوکسین قرار دارند.
در سال گذشته، ۱۰ تا ۱۵ درصد از نمونه‌های بررسی‌شده در سطح بازار دارای سطح بالایی از آفلاتوکسین بودند که در برخی موارد به معدوم‌سازی محصولات و برخورد با فروشندگان متخلف انجامید.
چگونه آجیل سالم خریداری کنیم؟
برای جلوگیری از مصرف آجیل آلوده، مصرف‌کنندگان باید نکات ایمنی زیر را رعایت کنند:
✅ فقط از برندهای معتبر و دارای مجوز سازمان غذا و دارو خریداری کنید.
✅ از خرید آجیل‌های فله‌ای و بدون بسته‌بندی استاندارد خودداری کنید.
✅ به تاریخ تولید و انقضا توجه کنید.
✅ آجیل را در مکان‌های خنک، خشک و به دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید.
✅ در هنگام خرید، رنگ، بو و ظاهر محصول را به‌دقت بررسی کنید.
نقش سازمان غذا و دارو در کنترل آلودگی آجیل
سازمان غذا و دارو از طریق آزمایشگاه‌های کنترل کیفیت مستقر در دانشگاه‌های علوم پزشکی و همچنین تیم‌های بازرسی ویژه، نظارت دقیقی بر بازار آجیل دارد.
بر اساس اعلام مدیرکل فرآورده‌های غذایی، بازرسان این سازمان در ایام پایانی سال، به‌طور ویژه بر مراکز عرضه آجیل نظارت دارند و در صورت مشاهده تخلف، محصولات توقیف شده و فروشندگان متخلف به مراجع قانونی معرفی می‌شوند.
گزارش تخلفات؛ نقش مردم در حفظ سلامت جامعه
مصرف‌کنندگان در صورت مشاهده هرگونه مورد مشکوک، اعم از کیفیت پایین آجیل، نشانه‌های فساد یا بسته‌بندی غیربهداشتی، می‌توانند از طریق سامانه ۱۹۰ وزارت بهداشت یا با مراجعه به معاونت غذا و داروی دانشگاه‌های علوم پزشکی، موضوع را گزارش دهند.
همکاری مردم در شناسایی و مقابله با تقلب‌های غذایی، نقش کلیدی در حفظ سلامت عمومی دارد.
نتیجه‌گیری
آلودگی آجیل به آفلاتوکسین یک تهدید پنهان اما جدی برای سلامت مردم است، به‌ویژه در ایامی مثل نوروز که مصرف مغزها افزایش می‌یابد.
با رعایت نکات بهداشتی، خرید از مراکز معتبر و توجه به علائم ظاهری آجیل، می‌توان از خطرات احتمالی جلوگیری کرد و در عین حال، از یک سفره نوروزی سالم و ایمن لذت برد.
نظارت‌های دقیق سازمان غذا و دارو، همراه با هوشیاری مردم، بهترین راه برای مقابله با این “سم خاموش” است.
نویسنده
ارسال نظر