مطمئناً اکثر افراد در مقطعی از زندگی خود یک تکه یخ را جویده اند اما تمایل به خوردن یخ و هوس شدید و همیشگی جویدن یخ موضوع دیگری است. وقتی هوس شدیدی برای خوردن و جویدن یخ دارید، ممکن است مشکلی وجود داشته و چیزی از نظر سلامتی غیرطبیعی باشد.
اگر شما هم دچار این مشکل هستید، با ما همراه باشید تا به علل بالقوه و گزینه های درمان آن نگاهی بیاندازیم.
اگر در اکثر مواقع تمایل به خوردن یخ و هوس شدید جویدن یخ را دارید، ممکن است به بیماری هایی نظیر پاگوفاژی، کم خونی ناشی از فقر آهن و پیکا مبتلا باشید.
اصطلاح پزشکی که تمایل به خوردن یخ را توصیف می کند، نوعی اختلال هرزه خواری یا پیکا به نام پاگوفاژی است. جویدن تکه های یخ نه تنها می تواند نشانه ای از یک بیماری خطرناک زمینه ای باشد، بلکه می تواند به دندان های شما نیز آسیب برساند. برای این موضوع، چند دلیل وجود دارد که چرا ممکن است به این هوس و میل شدید دچار شوید.
بیماری ها و اختلالات عامل تمایل به خوردن یخ
۱- کم خونی ناشی از فقر آهن
شواهد زیادی وجود دارد که ارتباطی بین کمبود آهن و تمایل به خوردن یخ را نشان می دهد. وقتی خون شما گلبول های قرمز کافی نداشته باشد، اکسیژن کافی به تمامی نواحی بدن شما نمی رسد. بدون آهن، این گلبول های قرمز نمی توانند ساخته شوند. در حالی که این اتفاق برای همه افراد مبتلا به کم خونی رخ نمی دهد، اما این موضوع یک تجربه نسبتاً رایج می باشد که ممکن است قبل از تصمیم گیری برای آزمایش خون برای تشخیص علت واقعی آن، به پزشک شما سرنخی ارائه دهد.
برای هوس شدید خوردن و جویدن یخ نیازی به تشخیص پیکا ندارید. برخی از افراد مبتلا به کم خونی ممکن است در نتیجه کمبود آهن، هوس یخ کنند. بر اساس یک مطالعه انجام شده در این زمینه، دلیل این امر آن است که یخ باعث تقویت و آرامش ذهنی افراد مبتلا به کم خونی می شود. کم خونی یک وضعیت پزشکی است که در آن خون شما اکسیژن کافی را به بقیه بدن شما نمی رساند. این بیماری باعث می شود انرژی کمتری داشته باشید.
سایر علائم کم خونی عبارتند از:
- تنگی نفس
- سرگیجه
- ضعف
عوارض کم خونی
کم خونی ناشی از فقر آهن، شایع ترین علت پاگوفاژی، در صورت عدم درمان می تواند منجر به عوارض جدی شود. برخی از این عوارض عبارتند از:
- ضربان قلب نامنظم
- بزرگ شدن قلب
- برخی عوارض بارداری مانند زایمان زودرس
- افزایش عفونت
- تاخیر در رشد و تکامل در کودکان
۲- اختلال پیکا (هرزه خواری)
پیکا یک اختلال خوردن است که شامل خوردن هر چیزی است که فاقد ارزش غذایی است، بنابراین یخ هم در این دسته قرار می گیرد. گاهی اوقات، پیکا می تواند مانند خوردن چیز های خوش خیم تری مانند یخ یا موارد خطرناک تری مانند رنگ، مو یا فلز باشد.
یخ همان آبی است که یخ زده، بنابراین اگر مرتباً آن را بجوید، مطمئناً هیدراته می مانید. هرچند این تنها فایده واقعی یخ است. در موارد شدید، جویدن دائمی و خوردن همیشگی یخ باعث می شود ت افراد از تغذیه و وعده های غذایی اصلی خود غافل شده و در نتیجه به کمبود مواد مغذی دچار شوند.
یخ فاقد کالری، پروتئین، چربی، ویتامین و مواد معدنی است. برای برخی از افراد، جویدن یخ به جایگزینی برای وعده های غذایی و میان وعده های ضروری تبدیل می شود که در آن زمان خطر کمبود مواد مغذی به بالاترین حد خود می رسد. علاوه بر این، شما در معرض خطر آسیب به دندان های خود قرار خواهید داشت. اگرچه یخ ذوب می شود، اما عمل جویدن و خرد کردن آن می تواند منجر به افزایش حساسیت به سرما، دندان درد یا حتی آسیب ساختاری شود.
از آنجایی که شدت این وضعیت می تواند به طور قابل توجهی متفاوت بوده و ممکن است به سرعت تغییر کند، کمک گرفتن در مراحل اولیه بسیار مهم است. کودکان و زنان باردار بیشتر در معرض خطر ابتلا به پیکا قرار دارند. پزشکان و دانشمندان دقیقاً نمی دانند چه چیزی باعث ایجاد پیکا می شود، اما این اختلال بیشتر در افراد مبتلا به اوتیسم، کسانی که سوءتغذیه را تجربه می کنند یا تحت استرس زیاد هستند دیده می شود.
اگر هوس سیری ناپذیری برای خوردن یخ دارید، ممکن است به وضعیتی به نام پیکا دچار شده باشید. دکتر سارینا پاسیچا، توضیح می دهد: “در اصطلاح پزشکی، پیکا یک اختلال است که با تمایل به خوردن موادی که فاقد هر گونه ارزش غذایی هستند، تعریف می شود.”
افراد مبتلا به پیکا اغلب هوس مواد غیرخوراکی مانند خاک، رنگ، خاک رس، مو، یخ یا کاغذ می کنند. اگر یخ ماده ای است که میل می کنید، پس ممکن است نوعی پیکا به نام پاگوفاژی داشته باشید.
در حالی که هیچ دلیل واحدی برای پیکا یا پاگوفاژی وجود ندارد، اما اگر کم خونی فقر آهن داشته باشید، این اختلالات ممکن است رخ دهند. سوء تغذیه یا یک اختلال سلامت روان نیز ممکن است مقصر باشد.
پیکا اغلب در کودکان دیده می شود و ممکن است مبنای روانی داشته باشد، مانند اختلال شخصیت وسواسی اجباری (OCPD) یا اختلال رشد کودکان. همچنین معمولاً با کمبود مواد مغذی اساسی، به طور معمول آهن، مرتبط است. سپس منجر به کم خونی می شود.
۳- پاگوفاژی (ولع خوردن و جویدن یخ)
اگر تمایل به خوردن یخ و میل شدید به جویدن یخ دارید، ممکن است به بیماری به نام پاگوفاژی (Pagophagia) مبتلا شده باشید. این بیماری اغلب به دلیل سوء تغذیه و کمبود مواد مغذی در بدن ایجاد می شود. جویدن منظم یخ به دندان های شما آسیب رسانده و ممکن است نشانه یک بیماری زمینه ای باشد.
پاگوفاژی یک ولع شدید برای جویدن یخ است. اگر مکرراً مجبور به جویدن تکه های یخ، یخ های خر شده یا حتی یخ زدگی های درون فریزر (برفک) خود می شوید، دچار پاگوفاژی هستید.
پاگوفاژی نوعی پیکا است. پیکا تمایل به خوردن مواد غیر مغذی مانند خاک یا کاغذ است. اگر تمایل به خوردن یخ دارید، پس به نوع خاصی از پیکا به نام پاگوفاژی مبتلا هستید.
اگر گهگاه از خرد کردن تکه های یخ باقی مانده لذت می برید، مثلاً وقتی نوشیدنی را تمام می کنید، این یک پاگوفاژی نیست. جویدن یخ تنها زمانی تبدیل به پاگوفاژی می شود که انگیزه جویدن یخ شدید و مداوم باشد.
علائم پاگوفاژی
علامت اصلی پاگوفاژی جویدن یخ است. افراد مبتلا به پاگوفاژی به طور منظم تکه های یخ، یخ های خرد شده یا خوراکی های یخ زده را می جوند.
اگر دچار پاگوفاژی هستید ممکن است برخی از علائم زیر را نیز داشته باشید:
- پوست رنگ پریده و خشک
- خستگی
- سردرد
- التهاب یا درد زبان
- ضربان قلب سریع
- افسردگی
- سرگیجه
با این حال، علائم فوق به دلیل جویدن یخ ایجاد نمی شوند. این علائم با کم خونی، یکی از علل شایع پاگوفاژی در ارتباطند.
علل پاگوفاژی
- کمبود آهن: کمبود آهن یا کم خونی ناشی از فقر آهن شایع ترین علت پاگوفاژی است. در یک مطالعه، ۱۶ درصد از افراد مبتلا به کم خونی فقر آهن، ولع شدیدی برای جویدن یخ را گزارش دادند. دلایل خوبی وجود دارد که افراد مبتلا به کم خونی فقر آهن نیاز دارند که یخ بجوند. جویدن یخ به افراد مبتلا به کمبود آهن کمک می کند تا هوشیارتر و سرحال تر شوند.
- کمبود کلسیم: داشتن سطوح پایین آهن شایع ترین کمبود مواد مغذی است که با پاگوفاژی همراه است، اما کلسیم پایین نیز می تواند باعث این بیماری شود.
- اختلالات خوردن: تمایل به جویدن یخ ممکن است به دلیل اختلال در خوردن باشد. این اختلال می تواند به این دلیل باشد که بدن شما به مواد مغذی که کمبود دارد، نیاز دارد. افراد مبتلا به اختلالات خوردن به غیر از پیکا ممکن است اغلب یخ بجوند تا بدون دریافت کالری احساس سیری کنند.
- خشکی دهان: اگر خشکی دهان یا لب های خشک دارید، ممکن است یک نوع عادت جویدن یخ برای حفظ رطوبت در دهان خود داشته باشید.
- مسائل مربوط به رشد و سلامت روان: سایر علل پاگوفاژی عبارتند از استرس، اختلال شخصیت وسواسی اجباری و اختلالات رشد.
عوارض پاگوفاژی
۱- مشکلات سلامت دندان
پاگوفاژی می تواند عواقب جدی برای سلامت دندان شما داشته باشد. انجمن دندانپزشکی آمریکا یخ را به عنوان یکی از ۹ ماده غذایی که به دندان های شما آسیب می رساند، فهرست کرده است.
برخی از مشکلات سلامت دندان ناشی از جویدن یخ عبارتند از:
- آسیب رساندن به مینای دندان و افزایش احتمال پوسیدگی دندان و حفره دندانی.
- خراب کردن بریس ارتودنسی یا پرکردگی ها.
- شکستن دندان ها.
- تحریک لثه های شما و افزایش خطر تحلیل رفتن لثه ها.
۲- سوء تغذیه
اگر میل شما به یخ غذای دیگری را از بشقاب اصلی شما دور کرده است، شما می توانید دچار سوء تغذیه و عدم دریافت مواد مغذی ضروری شوید. اگر عادت جویدن یخ شما در درجه اول ناشی از اختلال خوردن باشد، خطر سوء تغذیه افزایش می یابد.
درمان پاگوفاژی
اگر دچار پاگوفاژی هستید، باید علت اصلی را درمان کنید.
اگر پاگوفاژی شما به دلیل کمبود آهن باشد، درمان به شدت کم خونی شما بستگی دارد.
گزینه های درمانی عبارتند از:
- با خوردن غذاهای غنی از آهن مانند تخم مرغ، سبزیجات برگ دار و نان های غنی شده، میزان آهن دریافتی را در رژیم غذایی خود افزایش دهید.
- مصرف مکمل های آهن، چه بدون نسخه و چه با نسخه
- تزریق آهن
- انتقال خون
با درمان مناسب، می توانید انتظار داشته باشید که علائم شما به سرعت بهبود یابند. حتی قبل از اینکه سطح هموگلوبین شما افزایش یابد، متوجه خواهید شد که هوس کمتری برای خوردن و جویدن یخ دارید. هموگلوبین یکی از مهمترین پروتئین های بدن می باشد که حاوی مقداری آهن است که وظیفه حمل اکسیژن خون را به عهده دارد. سطح پایین آن می تواند نشان دهد که شما دچار کمبود آهن هستید.
اگر پاگوفاژی شما ناشی از اختلال خوردن، استرس یا اختلال شخصیت وسواسی اجباری باشد، درمان شناختی رفتاری می تواند کمک کند.
اگر پاگوفاژی شما به دلیل خشکی دهان است، سعی کنید به جای استفاده از جویدن یخ از آدامس بدون قند استفاده کنید. این برای دندان های شما ایمن تر خواهد بود و تولید بزاق را افزایش می دهد. بسته به علت، انواع درمان های خشکی دهان وجود دارد که می تواند تولید بزاق را افزایش دهد.
اگر نمی توانید هنگام تلاش برای رفع علت پاگوفاژی خود از جویدن یخ جلوگیری کنید، از یخ خرد شده یا قطعات کوچک و عمدتاً آب شده استفاده کنید. این کار نسبت به تکه ها یا مکعب های بزرگتر آسیب کمتری به دندان های شما وارد می کند.
اگر متوجه شدید که در طول روز در حال جویدن یخ هستید، ممکن است بدنتان در تلاش باشد چیزی به شما بگوید. با رسیدگی به علت این تمایل به خوردن یخ، از دندان ها و سلامت خود محافظت کنید.
۴- بارداری
اگر باردار هستید، ممکن است پزشک متوجه شود که کم خونی دارید. دکتر C. Nicole Swiner توضیح می دهد: “زنان باردار اغلب به دلیل نیاز به تامین خون و گردش خون، دریافت تغذیه ضعیف یا خونریزی غیرطبیعی، کم خون هستند.” حتی اگر سابقه کم خونی نداشته باشید، ممکن است در دوران بارداری دچار کمبود آهن شوید.
دکتر پاسیچا نیز در اینباره می گوید: علاوه بر کم خونی، دلایل دیگری نیز وجود دارد که ممکن است در دوران بارداری هوس یخ کنید:
بارداری می تواند باعث تهوع و استفراغ (تهوع بارداری) شود که می تواند منجر به کم آبی بدن گردد. در این صورت، خوردن یخ به شما امکان می دهد بدون تشدید علائم تهوع، هیدراته بمانید.
از آنجایی که یخ هیچ بو و مزه ای ندارد، بسیاری از زنان در دوران بارداری هوس یخ می کنند.
حاملگی سرعت متابولیسم زنان را افزایش می دهد و باعث اتساع عروق (تورم رگ های خونی) می شود. هر دوی اینها می تواند باعث شود که خانم ها به طور فزاینده ای احساس گرما کرده و در نتیجه هوس و تمایل به خوردن یخ و سایر غذا های سرد را پیدا کنند.
سخن پایانی
اگر تمایل به خوردن یخ و هوس شدید جویدن یخ را دارید که زندگی شما را مختل می کند، ضروری است که دلیل آن را بیابید. اگر کم خونی ناشی از فقر آهن است، پزشک و/یا متخصص تغذیه می توانند به شما کمک کنند تا رژیم غذایی یا مکمل‌های معمول خود را برای درمان آن بهینه کنید.
اگر پیکا دارید، بسته به علت احتمالی این اختلال، درمان گسترده تر است. اغلب اوقات، درمان و سایر مداخلات روانشناختی بخشی از برنامه مراقبتی هستند.
همچنین در صورت مشاهده علائم درد یا آسیب حتما به دندانپزشک خود مراجعه کنید. اگر چند اینکه تکه های یخ را هرزگاهی بجوید، جای نگرانی نیست، زیرا به طور خودکار به این معنی نیست که شما به یک بیماری دچار هستید. اما اگر اینکار به یک وسواس روزانه تبدیل شده است که میل غیر قابل کنترلی برای انجام آن احساس می کنید، در آن زمان مهم است که به دنبال مراقبت های لازم باشید.
سوالات متداول در ارتباط با هوس و تمایل به خوردن یخ
آیا هوس شدید و مداوم خوردن و جویدن یخ نشانه کم خونی است؟
بر اساس گفته های کلینیک مایو، احتمالا همینطور است. اصطلاح “پیکا” به خوردن موادی مانند یخ، خاک رس، خاک یا کاغذ اشاره می کند که هیچ ارزش غذایی ندارند. ولع خوردن و جویدن یخ که به نام پاگوفاژی شناخته می شود، اغلب با کمبود آهن (با یا بدون کم خونی) همراه است، اگرچه دلیل آن نامشخص است.
به طور معمول، سایر مشکلات تغذیه ای ممکن است باعث هوس خوردن و جویدن یخ در شما شود. و در برخی افراد پیکا نشانه مشکلات عاطفی مانند استرس، اختلال شخصیت وسواسی اجباری یا اختلال رشد است.
یک ارزیابی پزشکی کامل می تواند به تعیین اینکه آیا پیکا به دلیل یک بیماری زمینه ای است یا خیر، کمک می کند. اگر علت پیکا یک مسئله عاطفی یا رشدی باشد، درمان شناختی رفتاری ممکن است مفید باشد.
نویسنده
زهرا ق
ارسال نظر