سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA)، پس از حدود ۳۰ سال، اولین داروی شکستن لخته خون با نام تنکتپلاز که راهی سریعتر برای حل لخته های خون در بزرگسالانی که دچار سکته مغزی می شوند فراهم می آورد را مورد تایید قرار داد.
تنکتپلاز (که با نام تجاری TNKase به فروش می رسد)، یک تزریق وریدی پنج ثانیه ای را ارائه می دهد که آن را به گزینه ای سریعتر و آسان تر از سایر درمان های موجود تبدیل می کند. TNKase ابتدا در سال ۲۰۰۰ برای کاهش خطر مرگ ناشی از انفراکتوس میوکارد با صعود قطعه ST، که نوع شدیدی از حمله قلبی است، تأیید شده بود.
سکته مغزی
سکته مغزی یک بیماری جدی پزشکی است که تأثیر منفی زیادی بر کیفیت زندگی و سلامت کلی فرد دارد. شناسایی زودهنگام علائم هشدار دهنده سکته مغزی، به فرد این امکان را می دهد تا اقدامات فوری برای جلوگیری از پیامد های جدی را انجام دهد.
سکته مغزی پنجمین عامل اصلی مرگ در ایالات متحده بوده و بیش از ۷۹۵,۰۰۰ نفر را هر سال تحت تأثیر خود قرار می دهد. سکته مغزی ایسکمیک حاد (AIS) زمانی رخ می دهد که لخته خون، جریان خون به مغز را مسدود نموده و منجر به آسیب مغزی، ناتوانی یا مرگ شود. درمان سریع برای کاهش اثرات بلندمدت و تسریع بهبودی بسیار مهم است.
۱۰ علامت هشداردهنده سکته مغزی که نباید نادیده بگیرید
اگرچه سکته های مغزی اغلب به یکباره اتفاق می افتند، اما علائم هشدار دهنده ممکن است یک ماه قبل از سکته ظاهر شوند. در اینجا برخی از علائم هشدار دهنده زودهنگام سکته که نباید نادیده گرفته شوند، آورده شده است:
- بی حسی یا ضعف، ممکن است یک طرف بدن، صورت، بازو یا پا دچار این حالت شود.
- گیجی، مشکل در درک، صحبت کردن یا شنیدن گفتار.
- اختلالات بینایی، فرد ممکن است قادر به دیدن واضح با یک یا هر دو چشم خود نباشد.
- مشکل در راه رفتن، سرگیجه، از دست دادن تعادل یا نداشتن هماهنگی.
- سردرد شدید و ناگهانی بدون دلیل واضح.
- افتادگی یا بی حسی یک طرف صورت.
- ضعف یا بی حسی یکی از بازوها.
- مشکل در صحبت کردن، به معنای صحبت کردن غیر عادی یا به هم ریخته.
- مشکلات تعادل یا هماهنگی و یا سرگیجه.
- تشنج یا غش.
تمام این علائم به عنوان علائم هشدار دهنده سکته مغزی در یک ماه قبل از آن شناخته می شوند، زیرا تجربه هرکدام از آنها به این معنی است که باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
آزمایش هایی برای تشخیص سکته مغزی
در اینجا برخی از آزمایش ها برای تشخیص سکته مغزی آمده است:
- معاینه فیزیکی: اولین گام در شناسایی سکته مغزی معمولاً معاینه فیزیکی است. پزشک، سیستم عصبی شما را بررسی کرده، فشار خون شما را اندازه‌گیری نموده و به ضربان قلب شما گوش می دهد.
- آزمایش های تصویربرداری: آزمایش های تصویربرداری مانند سی تی اسکن یا ام آر آی برای شناسایی نوع و مکان سکته و تأیید تشخیص مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین این آزمایش ها می توانند کمک کنند تا سایر دلایل احتمالی علائم شما، مانند تومور مغزی یا واکنش دارویی رد شوند.
- آزمایش خون: آزمایش خون به شناسایی دیگر علل احتمالی علائم کمک کرده و عوامل خطر سکته مانند سطح کلسترول و قند خون را نشان می دهد.
- آزمایش های FAST و B.E. FAST: این آزمایش ها علائم سکته را آشکار کرده و کمک می کنند تا مشخص شود که آیا سکته در حال رخ دادن است یا خیر. در حالی که B.E. F.A.S.T، مخفف از دست دادن تعادل، از دست دادن دید، افتادگی صورت، ضعف بازو، مشکل در سخن گفتن و زمان مراجعه به پزشک است، F.A.S.T، مخفف افتادگی صورت، ضعف بازو، مشکل در سخن گفتن و زمان مراجعه به پزشک می باشد.
- آنژیوگرافی مغزی: این آزمایش انسداد ها یا تنگی های عروقی را که ممکن است منبع سکته در مغز باشند، شناسایی می کند.
عوامل خطر سکته مغزی
در اینجا برخی از عوامل خطر سکته آورده شده است:
- فشار خون بالا: فشار خون بالا یکی از اصلی ترین عوامل شناخته شده برای سکته مغزی است. فشار خون بالا ممکن است به رگ های خونی که خون را به مغز می رسانند آسیب رسانده و منجر به لخته خون در مغز شود که منجر به سکته می گردد.
- بیماری قلبی: بیماری قلبی دومین عامل خطر مهم سکته مغزی بوده و عامل اصلی مرگ و میر در بازماندگان سکته ها به شمار می رود.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن خطر سکته ایسکمیک (سکته ناشی از انسداد رگ های خونی) را افزایش می دهد. سیگار کشیدن باعث لخته شدن خون در مغز و آسیب به رگ های خونی می شود.
- کم تحرکی: عدم فعالیت بدنی یکی از بزرگترین عوامل خطر سکته مغزی است. این وضعیت می تواند منجر به بالا رفتن کلسترول، دیابت و فشار خون بالا شود.
- ژنتیک یا ارث: افرادی که سابقه خانوادگی سکته مغزی دارند بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
اهمیت مدیریت عوامل خطر مرتبط با سکته
مدیریت عوامل خطر برای سکته مغزی بسیار مهم بوده و می تواند از بروز سکته جلوگیری کرده و شدت آن را کاهش دهد:
- پیشگیری از سکته: پیشگیری از سکته شامل کنترل عوامل خطر مانند فشار خون بالا، چاقی، کم تحرکی، رژیم غذایی نامناسب، مصرف الکل و سوابق خانوادگی است.
- کاهش شدت سکته: حتی اگر فرد دچار سکته شده باشد، کنترل عوامل خطر می تواند به کاهش آثار آن کمک کرده و شانس بهبودی او را افزایش دهد. به عنوان مثال، کنترل فشار خون بالا می تواند خطر سکته های مکرر را کاهش داده و از آسیب بیشتر به رگ های خونی مغز جلوگیری کند.
- بهبود سلامت عمومی: با اتخاذ عادات سالم تر مانند ترک سیگار، رژیم غذایی متعادل و ورزش منظم، می توان خطر سکته مغزی را تا حد زیادی کاهش داد.
- درمان لخته خون در مغز: بسته به نوع سکته، پزشکان ممکن است داروهایی مانند آسپیرین یا داروهای ضد لخته قوی تجویز کنند. مصرف این داروها در صورتی که علائم سکته در عرض سه ساعت از شروع آن ظاهر شده باشد، موثرتر است. در صورتی که سکته ناشی از پارگی رگ خونی باشد، پزشکان برای متوقف کردن خونریزی سریعاً اقدام خواهند کرد.
تایید داروی تنکتپلاز برای درمان سکته مغزی ایسکمیک حاد در بزرگسالان توسط FDA
تنکتپلاز (TNKase) نسخه آزمایشگاهی از یک پروتئین طبیعی به نام tPA است که به تجزیه لخته های خون کمک می کند. این دارو به فیبرین، پروتئینی که لخته ها را به هم متصل می کند چسبیده و آنزیمی را برای حل کردن آنها فعال می کند. تنکتپلاز به گونه ای طراحی شده است که لخته ها را بهتر هدف قرار داده و طولانی تر از tPA طبیعی عمل کند.
شرکت Genentech، که بخشی از گروه Roche است، در یک بیانیه خبری اعلام کرد که تنکتپلاز می تواند به سرعت به کار گرفته شود، برخلاف Activase (آلتپلاز)، که نیاز به تزریق وریدی و سپس یک قطره ۶۰ دقیقه‌ای دارد.
موافقت FDA بر اساس یک مطالعه بزرگ انجام شده توسط دانشگاه کلگری در ۲۲ مرکز سکته مغزی در کانادا و با تأمین مالی مؤسسه تحقیقاتی سلامت کانادا بود. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد که تنکتپلاز به اندازه Activase برای درمان سکته مغزی ایسکمیک حاد ایمن و مؤثر است.
شایع ترین عوارض جانبی تنکتپلاز شامل واکنش های آلرژیک مانند کهیر و خونریزی است، به ویژه در بیمارانی که خونریزی داخلی فعال، جراحی مغز یا نخاع جدید، آسیب جدی به سر یا فشار خون کنترل نشده دارند. بیماران یا مراقبان باید پزشکان را از هر نوع خونریزی در مغز یا سکته در سه ماه گذشته و همچنین از تمام داروهای تجویزی و داروهای بدون نسخه خود مطلع سازند، به‌ویژه داروهای رقیق کننده خون که می توانند خطر خونریزی را افزایش دهند. بیماران اگر هر گونه خونریزی غیرعادی (کبودی های غیر معمول، ادرار صورتی یا قهوه ای، مدفوع خونی یا تیره، سرفه همراه با خون یا استفراغ همراه با خون که شبیه دانه های قهوه است) یا علائم سکته را مشاهده کردند باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرند.
جمع بندی
FDA داروی جدیدی به نام تنکتپلاز را برای درمان سکته مغزی تأیید کرده است. این دارو به طور سریعتر و آسان تری لخته های خون را از بین می برد. تنکتپلاز (TNKase) به طور خاص برای درمان سکته مغزی ایسکمیک حاد طراحی شده و از پروتئین طبیعی tPA مشتق شده است. این دارو در مقایسه با داروهای قبلی، مانند Activase، سریعتر و موثرتر می باشد. تنکتپلاز به ویژه برای بیمارانی که از خونریزی داخلی یا فشار خون بالا رنج می برند باید با دقت مورد استفاده قرار گرفته و از پزشکان خواسته شده است تا قبل از تجویز این دارو از هرگونه خونریزی غیر عادی یا علائم سکته مغزی مطلع شوند.
نویسنده
ارسال نظر