در طی پنج سال گذشته، یک تکنیک نوظهور به نام رادیوتراپی فلش توسط بسیاری از متخصصان به عنوان بزرگ ترین دستاورد تاریخ رادیوتراپی شناخته شده است. رادیوتراپی فلش شامل تحویل فوق سریع درمان با تابش است که با دوز هایی چندین مرتبه بیشتر از دوز های معمولی در عمل بالینی روزمره انجام می شود. با این حال، برخی دیگر نسبت به این روش شک و تردید داشته و معتقدند که فناوری استفاده شده بسیار پیچیده بوده و ممکن است قابل اعتماد نباشد.
رادیوتراپی فلش ممکن است جایگزین درمان های معمول سرطان شود. پیشرفت های حاصل شده به وسیله دستگاه های رادیوتراپی فلش می تواند درمان های فعلی سرطان را با استفاده از رادیوتراپی فوق سریع متحول سازد، جایی که تابش در کمتر از یک ثانیه اعمال می شود.
رادیوتراپی فلش با استفاده از دوز های بسیار بالاتر تابش در کمتر از یک ثانیه، می تواند درمان سرطان را سریعتر و با عوارض جانبی کمتری انجام دهد.
رادیوتراپی سنتی برای درمان سرطان معمولاً نیاز به جلسات متعدد تابش دارد. اگرچه این روش مؤثر است، اما در مواردی مانند سرطان مغز، اغلب به بافت های سالم آسیب وارد می کند. از سوی دیگر، رادیوتراپی فلش نوآورانه تعداد جلسات را به طور چشمگیری کاهش می دهد، گاهی حتی به یک یا چند جلسه، زیرا تابش را با دوز هایی بیش از ۳۰۰ برابر بالاتر از دوز های استفاده شده در درمان های رادیوتراپی سنتی ارائه می دهد. این تابش، پدیده ای به نام اثر فلش را به وجود می آورد که آسیب به بافت های سالم اطراف تومور را در طول رادیوتراپی سنتی کاهش می دهد، در حالی که در عین حال سلول های سرطانی در محل تومور را از بین می برد.
رادیوتراپی فلش چیست؟
رادیوتراپی فلش (FLASH radiotherapy) یک روش نوین در درمان سرطان است که با استفاده از دوزهای بسیار بالا و تابش بسیار سریع (در کسری از ثانیه) کار می کند. در ادامه برخی اطلاعات علمی و معتبر درباره رادیوتراپی فلش آورده شده است:
- تعریف رادیوتراپی فلش
رادیوتراپی فلش یک روش درمانی جدید است که در آن تابش پرتو ها به سلول های سرطانی با دوز هایی بسیار بالا (بیش از ۳۰۰ برابر دوز های معمولی رادیوتراپی سنتی) در مدت زمان بسیار کوتاهی (کمتر از یک ثانیه) اعمال می شود. هدف از این روش این است که از آسیب به بافت های سالم اطراف تومور جلوگیری نموده و تنها سلول های سرطانی را مورد هدف قرار دهد. - اثرات FLASH
پدیده ای به نام “اثر فلش” در این روش به وجود می آید. در این اثر، تابش در دوز های بالا باعث کاهش آسیب به بافت های سالم اطراف تومور می شود، در حالی که همچنان به سلول های سرطانی آسیب وارد می کند. این تکنیک به دلیل زمان بسیار کوتاه تابش، کمتر باعث آسیب به بافت های طبیعی بدن می شود. - کارایی رادیوتراپی فلش در آزمایش ها
آزمایش ها در مدل های حیوانی نشان داده اند که رادیوتراپی فلش می تواند مؤثر و ایمن بوده و عوارض جانبی کمتری نسبت به رادیوتراپی سنتی ایجاد کند. در برخی آزمایش ها، به ویژه در بیماران مبتلا به سرطان متاستاتیک، این روش توانسته است نتایج خوبی برای تسکین درد و کنترل تومور ها داشته باشد. - مزایای رادیوتراپی فلش
- دقت بیشتر در درمان: تابش با سرعت و دقت بیشتری به تومور اعمال می گردد، که باعث کاهش آسیب به بافت های سالم اطراف می شود.
- کاهش عوارض جانبی: با توجه به اینکه تابش در زمان کوتاه تری انجام می شود، آسیب به بافت های سالم کاهش یافته و بنابراین عوارض جانبی درمان های معمولی مثل خستگی، عفونت یا آسیب به بافت های سالم کاهش می یابد.
- افزایش دوز تابش: این تکنیک امکان استفاده از دوز های بالاتر تابش را فراهم می آورد که می تواند باعث افزایش اثربخشی درمان در مقابل تومور های مقاوم به درمان شود.
- چالش ها و محدودیت های رادیوتراپی فلش
- محدودیت دسترسی: رادیوتراپی فلش به دلیل نیاز به دستگاه های پیشرفته و تخصصی، هنوز به طور گسترده در دسترس نیست. هم دانشمندان و هم پزشکان به ایده‌ی رادیوتراپی فلش و مزایایی که ممکن است داشته باشد جذب شده اند. با این حال، برخی از آنها در پذیرش این روش محتاط هستند.در همان بحث برگزار شده توسط انجمن فیزیکدانان پزشکی آمریکا (AAPM)، دلیل اصلی مخالفت با رادیوتراپی فلش این است که فناوری مورد نیاز برای عملکرد کامل این روش بسیار پیچیده بوده و بسیاری از بیمارستان ها و کلینیک ها به آن دسترسی ندارند.
- پیشرفت های فناوری: برای تولید فوتون های فلش و استفاده از پروتون ها و یون های سنگین، نیاز به پیشرفت های قابل توجه در تکنولوژی های مربوطه داریم. این پیشرفت ها برای تحقق پتانسیل کامل رادیوتراپی فلش ضروری هستند.
- آینده رادیوتراپی فلش
با توجه به مزایای بسیاری که رادیوتراپی فلش دارد، این روش می تواند انقلابی در درمان سرطان ایجاد نموده و به کاهش عوارض جانبی کمک کند. تحقیقات بیشتری برای بررسی پتانسیل این درمان در انواع مختلف سرطان ها و برای بهبود دستگاه ها و تکنیک های استفاده شده ضروری است.
مطالعه: رادیوتراپی فلش می تواند سرطان را در کمتر از یک ثانیه درمان کند
رادیوتراپی فلش در آزمایش های پیشین روی حیوانات نتایج مؤثر و ایمنی نشان داده است بدون اینکه عوارض جانبی غیر منتظره ای ایجاد کند. یک آزمایش انسانی اولیه در یک گروه کوچک از بیماران مبتلا به سرطان متاستاتیک، این روش را ایمن و مؤثر برای تسکین درد نشان داد.
دکتر Emily C. Daugherty، نویسنده اصلی این مطالعه و استادیار رادیوتراپی کلینیکی در مرکز سرطان دانشگاه سینسیناتی در بیانیه ای در سال ۲۰۲۲ گفت: «مطالعه ما نشان می دهد که رادیوتراپی فلش با پروتون ها یک روش عملی برای کاهش درد است. این روش به دلیل پتانسیل آن برای کاهش عوارض جانبی درمان های رادیوتراپی سنتی، شایسته بررسی بیشتر است.»
دکتر John Breneman، محقق اصلی این آزمایش و استاد رادیوتراپی و جراحی عصبی در مرکز سرطان دانشگاه سینسیناتی، پیش‌تر گفته بود: «چون رادیوتراپی فلش با دوزهای بسیار بالا انجام می شود، به نظر می رسد که آسیب کمتری به بافت های طبیعی بدن وارد می کند. به همین علت، این روش این امکان را فراهم می آورد که دوز های بالاتری از تابش اعمال شود که می تواند منجر به نرخ های درمان بالاتر برای بیماران با تومور های مقاوم شود، بدون اینکه عوارض جانبی افزایش یابد.»
در حال حاضر، بزرگ ترین مانع، عدم دسترسی کافی به این نسل جدید از دستگاه های رادیوتراپی است. پیشرفت های این دستگاه ها می تواند منجر به درمان فوق سریع سرطان ها شود.
در یک مطالعه انجام شده در خصوص کارآیی رادیوتراپی فلش در درمان سرطان ها، محققان گفتند:«رادیوتراپی فلش مزایای بیشتری نسبت به رادیوتراپی سنتی دارد. آزمایش های پیش بالینی از استفاده از رادیوتراپی فلش حمایت می کنند، اما این آزمایش ها در عمق های تا چند سانتی متر محدود به محدوده الکترون های با انرژی بالا شتاب داده شده توسط شتاب دهنده های خطی انجام شده است. پیشرفت های گسترده فناوری لازم است تا تولید فوتون های فلش، و احتمالاً پروتون ها، VHEE و یون های سنگین ممکن شود.»
جمع بندی: رادیوتراپی فلش جایگزینی شایسته و موثر برای رادیوتراپی سنتی
رادیوتراپی فلش که تابش را در کمتر از یک ثانیه اعمال می کند، می تواند جایگزین رادیوتراپی سنتی شده و با استفاده از دوز های بسیار بالاتر تابش، درمان های سرطان را سریعتر و با عوارض جانبی کمتری انجام دهد. این روش در آزمایش های اولیه نتایج مثبتی را به همراه داشته است، اما مشکلاتی مانند عدم دسترسی کافی به دستگاه های جدید این درمان همچنان وجود دارد.
نویسنده
زهرا ق
پست قبلی
ارسال نظر