کارهایی که هوش مصنوعی در دندانپزشکی انجام می دهد

معاون پژوهشی دانشکده دندانپزشکی با بیان اینکه روند استفاده از هوش مصنوعی در دندانپزشکی بسیار فزاینده است تشخیص زودرس سرطان‌های دهان و دندان، شخصی‌سازی طرح‌درمان و ارتقای سواد سلامت جامعه را از جمله کاربردهای هوش مصنوعی در دندانپزشکی دانست.

به نقل از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دکتر یاسر صافی معاون پژوهشی دانشکده دندانپزشکی با اشاره به کاربردهای هوش مصنوعی Artificial intelligence (AI  ) در دندانپزشکی گفت: کاربرد هوش مصنوعی در حوزه های مختلف آموزش، پژوهش، درمان و تشخیص در دندانپزشکی رو به افزایش است و می‌توان گفت هوش مصنوعی نقش بسیار بزرگی در آینده این رشته و سایر رشته‌ها خواهد داشت.

هوش مصنوعی طرح درمان بیماران را شخصی‌سازی می‌کند

وی با اشاره به شخصی سازی درمان‌های پزشکی و دندانپزشکی در آینده خاطرنشان کرد: با کمک هوش مصنوعی می‌توان طرح درمان شخصی‌سازی شده با توجه به ویژگی‌های بیمار ارایه داد و به ویژگی های بیمار  از طریق گرفتن تاریخچه، مصاحبه، معاینه، آزمایشها، رادیولوژی  دست یافت.

معاون پژوهشی دانشکده دندانپزشکی با توجه به پیشرفت روزافزون کاربرد هوش مصنوعی در علوم پزشکی پیش‌بینی کرد: در آینده نزدیک با کمک هوش مصنوعی شاید بتوانیم با گرفتن یک قطره خون از بیمار وضعیت ژنتیکی، نحوه تاثیر داروها و احتمال ابتلا به بیماری‌های مختلف  را در وی بررسی کنیم.

نقش هوش مصنوعی در طرح درمان دندانپزشکی

وی با ذکر مثال‌هایی از کاربرد هوش مصنوعی در حوزه های مختلف دندانپزشکی گفت: هوش مصنوعی در ارتودنسی با ارزیابی‌های دقیق و سریع سفالومتریک می‌تواند به تشخیص مشکلات بیمار کمک کند و با تشخیص سن اسکلتال می تواند نقش مهم و موثری در تعیین طرح درمان داشته باشد.

به گفته دکتر صافی امروزه در حیطه دندانپزشکی ترمیمی نیز برای تشخیص پوسیدگی دندانی می‌توان از ابزارهای مختلف (هوش مصنوعی) بهره برد و به کمک آن‌ها پوسیدگی و میزان گسترش آن را بسیار راحت‌تر و سریعتر تشخیص داد و  طرح درمان مناسب را انتخاب کرد.

تشخیص زودرس سرطان‌های دهان و دندان با هوش مصنوعی

این استاد گروه رادیولوژی دهان و دندان یادآور شد که در بیماری های دهان و دندان به کمک هوش مصنوعی می‌توان با گرفتن یک الگوریتم مشخص وبا توجه به نمای بالینی و تصاویر بیمار (رادیولوژی، فتوگرافی و…) تشخیص‌های افتراقی مختلفی ارایه داد. در حیطه پاتولوژی نیز  هوش مصنوعی در تشخیص ضایعات پره کانسر و پیش بدخیم بسیار کمک می‌کند تا قبل از مراحل پیشرفته، بیماری تشخیص داده شود.

معاون پژوهشی دانشکده از کاربردهای هوش مصنوعی  در حیطه جراحی دندانپزشکی به ساخت گایدها(راهنماها) با استفاده از پرینت‌های سه بعدی اشاره کرد که در کاهش احتمال آسیب‌ها و مدیریت محدودیت‌های مختلف در حین جراحی موثر و کمک کننده است.

در ایمپلنت اسکنرها جایگزین قالب‌گیری می‌شوند

دکتر صافی با بیان این که در ایمپلنت، اسکنرها جایگزین قالب‌گیری شدند افزود: با استفاده از اسکنرها(هوش مصنوعی) می توان بدون واسطه کارهای لابراتواری  و بسیار دقیقتر و سریعتر از بافت دهان و ایمپلنتهای بیمار اسکن گرفت و با کمک هوش مصنوعی برای طرح درمان بیمار در خصوص موقعیت و تعداد ایمپلنتها و هماهنگی آن با بافت نرم و استخوانی وی برنامه ریزی کرد.

به گفته وی هوش مصنوعی در ساخت قطعات مختلف ایمپلنت به صورت شخصی سازی شده و انواع رستوریشنها (ساختارهای مصنوعی دندانی) که روی ایمپلنت قرار می گیرند نقش موثری ایفا می کند و امروزه از پرینترهای سه بعدی می توان در این خصوص بهره گرفت.

این استاد گروه رادیولوژی دهان و دندان در ادامه به نقش موثر هوش مصنوعی در حیطه اندودانتیکس  و تشخیص بیماری‌های پالپ دهان اشاره کرد که  ارتباط طول و شکل کانالهای دندانی با ایجاد چالش در درمان بیمار، پیش‌بینی دردهای بعد از درمان، تشخیص شکستگی‌ها و مدیریت آنها، کمک به ارایه طرح درمان اندودانتیست برخی از این موارد بودند.

دکتر صافی نقش دندانپزشکی دیجیتال در درمان‌های نوین دندانپزشکی را در حال گسترش دانست و افزود: هوش مصنوعی در تصویربرداری‌های تشخیصی به توصیف و تشخیص ضایعات کمک می‌کند تا تشخیص بهتری داشته باشیم.

امکان طراحی لبخند در دندانپزشکی دیجیتال

وی خاطرنشان کرد: در دندانپزشکی دیجیتال با طراحی لبخند و طرح درمان بیمار به صورت دیجیتال، درمان دقیقتری را می توان اجرا کرد و در زمینه ساخت رستوریشنهای مختلف دندانی با استفاده از پرینتینگ یا میلینگ (دستگاههای دندانسازی) می‌توان درمان‌های دقیقتری را برای بیمار رقم زد.

معاون پژوهشی دانشکده یادآور شد: دندانپزشکی دیجیتال با توجه به نیاز به تجهیزات و دستگاه‌های گرانقیمت هنوز در کشور کاربرد گسترده ندارد اما درحال افزایش است. در مطب‌های دندانپزشکی می‌توان به جای قالب گیری از اسکنر استفاده کرد و به جای ساخت رستوریشن از پرینترهای سه بعدی یا از دستگاه‌های میلینگ استفاده کرد.

دکتر صافی با اشاره به گسترش استفاده از هوش مصنوعی در دانشکده های دندانپزشکی گفت: استفاده از هوش مصنوعی در دانشکده دندانپزشکی شهیدبهشتی وضع نسبتا خوبی دارد. با وجود ابزارها، نرم افزارها و امکاناتی نظیر اورا اسکنرها بستر مناسب برای آشنایی و آموزش دانشجویان فراهم شده است. همچنین با استقرار نرم‌افزارهای هوشمند در بخش اندودانتیکس دانشکده، فراگیران نحوه استفاده از آن را می‌آموزند.

به گفته معاون پژوهشی دانشکده دندانپزشکی هنوز جای پیشرفت برای استفاده از هوش مصنوعی در این دانشکده و سایر دانشکده های کشور بسیار وجود دارد.

نقش موثر هوش مصنوعی در ارتقای سواد سلامت جامعه

دکتر فرزان ذاکر دانشجوی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه نیز که در حوزه کاربردهای هوش مصنوعی در دندانپزشکی مطالعاتی داشته است، نیز روند توسعه استفاده از هوش مصنوعی در دندانپزشکی را صعودی و سرعت پیشرفت آن را بسیار فزاینده دانست.

وی با اشاره به نقش بسیار مهم هوش مصنوعی در ارتقای سطح سواد سلامت جامعه به ویژه در حوزه بهداشت دهان و دندان خاطرنشان کرد: این موضوع شامل طیف گسترده آموزشها از نحوه صحیح مسواک زدن گرفته تا موارد پیچیده‌تر شخصی‌سازی شده می‌شود.

به گفته وی بیمار به صورت کاملا اختصاصی با توجه به ویژگی‌ها و بیماری‌هایش، مراقبت‌های بهداشتی و آموزشی را دریافت می‌کند و میزان مراجعات وی به پزشک تعیین می شود؛ بنابراین هوش مصنوعی می‌تواند به بیمار در مدیریت ریسک فاکتورها یا عوامل خطر کمک کند.

دکتر ذاکر با اشاره به نقش کمکی هوش مصنوعی در حیطه آموزش گفت: با توجه به محدودیت‌های آموزش حضوری، هوش مصنوعی می‌تواند به آموزش فراگیران در بخشهای مختلف از جمله مدل‌ها و الگوریتم‌های آموزشی، ابزارها و نرم افزارهای جدید کمک کند.

وی با اشاره به ظرفیت بسیار بالای هوش مصنوعی در تشخیص و درمان بهتر بیماران یادآور شد: هوش مصنوعی در حوزه تصویربرداری دندانپزشکی با توجه به تصاویر دریافتی می‌تواند به ارایه تشخیص‌های افتراقی دقیقتر و سریعتر به دندانپزشک کمک کند.

به گفته دکتر ذاکر، هوش مصنوعی نقش موثر و کمک کننده‌ای در برنامه ریزی برای طرح درمان و اجرای آن و ساخت پروتزها و روکش‌ها دارد.