مرکبات از جمله لیمو، لیموترش، پرتقال و گریپ‌فروت به‌عنوان ابرغذاها (superfoods) شناخته می‌شوند، چراکه علاوه بر خواص تغذیه‌ای، می‌توانند به پیشگیری از برخی بیماری‌ها کمک کنند. اما آیا همه این ادعاها درست هستند؟ در این مقاله به بررسی ۶ نکته عجیب و حقایق درباره مرکبات و تأثیرات آن‌ها بر سلامت می‌پردازیم.
۱. آیا لیموترش می‌تواند به خواب بهتر کمک کند؟
یکی از باورهای رایج این است که قرار دادن یک برش لیموترش در کنار تختخواب می‌تواند به خواب کمک کند، اما شواهد بالینی کافی برای حمایت از این ادعا وجود ندارد. رایحه مرکبات ممکن است تا حدی به آرامش پیش از خواب کمک کند و برخی تحقیقات نیز نشان داده‌اند که رایحه‌درمانی (آروماتراپی) می‌تواند در کاهش اضطراب مفید باشد. اما به یاد داشته باشید که اسانس مرکبات ممکن است حتی باعث افزایش هوشیاری و کاهش خواب‌آلودگی شود که با خواب راحت تناقض دارد.
۲. بو کردن لیموترش برای تسکین ماشین‌زدگی موثر است؟
بو کردن لیموترش از گذشته به عنوان راهی برای جلوگیری از تهوع ناشی از ماشین‌زدگی توصیه شده است. اسید سیتریک موجود در لیموترش اثر آرام‌کننده‌ای بر معده دارد و رایحه قوی آن می‌تواند حواس فرد را از احساس تهوع منحرف کند. البته این اثر تنها به لیموترش محدود نیست و نعناع و دارچین نیز می‌توانند در تسکین علائم مشابه مؤثر باشند.
۳. مرکبات در پیشگیری از سرطان نقشی دارند؟
تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف مرکبات می‌تواند خطر برخی سرطان‌ها مانند سرطان دهان، حلق، مری، ریه، کلیه و مثانه را کاهش دهد. اما در عین حال، پژوهش‌ها حاکی از آن است که مصرف زیاد آب مرکبات، به‌ویژه پرتقال، ممکن است خطر ابتلا به سرطان پوست ملانوم را افزایش دهد. این افزایش خطر ممکن است به‌واسطه تداخل برخی اجزای عصاره مرکبات با پرتوهای ماورای بنفش نور خورشید باشد.
۴. مرکبات چگونه می‌توانند به کاهش وزن کمک کنند؟
بررسی‌های اخیر نشان داده‌اند که افرادی که قبل از وعده غذایی نصف گریپ‌فروت یا نصف فنجان آب گریپ‌فروت مصرف می‌کنند، نسبت به افرادی که تنها آب می‌نوشند، کاهش وزن بیشتری را تجربه می‌کنند. این افراد همچنین افزایش کلسترول خوب (HDL)، کاهش اشتها و افزایش ویتامین C را نشان داده‌اند.
۵. آیا مرکبات می‌توانند به پیشگیری از سنگ کلیه کمک کنند؟
بله، لیمو و لیموترش می‌توانند به افزایش سیترات در ادرار کمک کنند که این ترکیب با اتصال به کلسیم اضافی، خطر تشکیل سنگ کلیه را کاهش می‌دهد. افزایش مصرف مرکبات می‌تواند عود مجدد سنگ‌های کلیه را نیز کاهش دهد.
۶. تأثیر مرکبات بر بیماری‌های قلبی عروقی
برخی تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف مکرر مرکبات می‌تواند بروز بیماری‌های قلبی-عروقی از جمله سکته مغزی را کاهش دهد. فلاونوئیدهای موجود در مرکبات نیز می‌توانند به کاهش التهاب کمک کنند که یکی از عوامل خطر اصلی برای ابتلا به بیماری‌های قلبی است. بااین‌حال، باید توجه داشت که اثر مرکبات در پیشگیری از بیماری‌های قلبی-عروقی حداقلی است و نباید تنها به آن تکیه کرد.
چه کسانی باید در مصرف مرکبات احتیاط کنند؟
مرکبات به دلیل اسیدی بودن بالا ممکن است برای افراد مبتلا به گاستریت یا زخم گوارشی مشکلاتی ایجاد کنند. همچنین، مصرف زیاد اسید سیتریک می‌تواند باعث فرسایش دندان‌ها شود. افرادی که داروهای استاتینی یا سرکوب‌کننده‌های سیستم ایمنی مصرف می‌کنند، باید از مصرف زیاد گریپ‌فروت خودداری کنند.
نویسنده
