مقدمه
آبله میمونی یک بیماری ویروسی نادر اما قابل‌انتقال از حیوانات به انسان است که می‌تواند به‌وسیله تماس نزدیک با فرد آلوده یا حیوانات وحشی منتقل شود. با توجه به افزایش نگرانی‌ها درباره‌ی شیوع آبله میمونی، مخصوصاً در محیط‌های درمانی، مهم است که کادر درمان از روش‌های پیشگیری و محافظت در برابر این ویروس آگاه باشند. در این رپورتاژ، توصیه‌ها و راهکارهای پیشگیری از ابتلا به آبله میمونی برای کادر درمان بررسی خواهد شد.
۱. آشنایی با آبله میمونی و علائم آن
آبله میمونی (Monkeypox) یا ام پاکس یک بیماری ویروسی ناشی از ویروس آبله میمونی است که اولین بار در سال ۱۹۵۸ در میمون‌های آزمایشگاهی شناسایی شد. علائم بیماری شبیه به آبله انسان، اما خفیف‌تر است و شامل تب، سردرد، درد عضلانی، و ضایعات پوستی می‌شود. در شرایطی که بیماری به مرحله‌ی پیشرفته برسد، ضایعات پوستی تبدیل به تاول‌های بزرگ و متورم می‌شوند که می‌توانند به راحتی پاره شده و باعث انتقال ویروس شوند.
۲. روش‌های انتقال آبله میمونی در محیط‌های درمانی
آبله میمونی عمدتاً از طریق تماس مستقیم با خون، مایعات بدن، یا ضایعات پوستی فرد یا حیوان آلوده منتقل می‌شود. در محیط‌های درمانی، این ویروس می‌تواند از طریق:
- تماس مستقیم با بیمار آلوده
- استنشاق قطرات تنفسی از بیمار مبتلا
- استفاده از تجهیزات مشترک آلوده
- تماس با سطوح و لوازم آلوده به ویروس
به کادر درمان منتقل شود.
۳. استفاده از تجهیزات حفاظت شخصی (PPE)
یکی از مهم‌ترین روش‌های پیشگیری از آبله میمونی در محیط‌های درمانی، استفاده صحیح از تجهیزات حفاظت شخصی (PPE) است. این تجهیزات شامل ماسک، دستکش، روپوش، و عینک محافظ می‌باشد. توصیه می‌شود:
- ماسک N95 برای محافظت از کادر درمان در برابر قطرات تنفسی بیماران استفاده شود.
- دستکش‌های یک‌بار مصرف برای جلوگیری از تماس مستقیم با پوست بیمار و مایعات بدن استفاده شود.
- روپوش‌های محافظ برای جلوگیری از تماس با سطوح آلوده و ذرات هوایی استفاده گردد.
- عینک یا شیلد محافظ برای حفاظت از چشمان کادر درمان از قطرات تنفسی بیماران.
۴. بهداشت دست‌ها
بهداشت دست‌ها یکی از اصول پایه‌ای در پیشگیری از عفونت‌های ویروسی مانند آبله میمونی است. شستن دست‌ها با آب و صابون به مدت حداقل ۲۰ ثانیه یا استفاده از ضدعفونی‌کننده‌های الکلی باید بعد از هر تماس با بیمار یا تجهیزات مشترک انجام شود.
- قبل و بعد از هر تماس با بیمار
- پس از دست زدن به سطوح یا تجهیزات آلوده
- بعد از خارج کردن تجهیزات حفاظت شخصی
۵. کنترل عفونت و مدیریت زباله‌های بیمارستانی
مدیریت صحیح زباله‌های پزشکی یکی دیگر از عوامل مهم در جلوگیری از گسترش آبله میمونی است. زباله‌هایی که ممکن است آلوده به ویروس باشند (مانند دستکش‌های استفاده‌شده، ماسک‌ها، و دیگر تجهیزات یک‌بار مصرف) باید در کیسه‌های مخصوص و محکم نگهداری شوند و به روش‌های ایمن دفع شوند.
استریلیزاسیون و ضدعفونی منظم سطوح و تجهیزات نیز بسیار حائز اهمیت است. استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده با پایه الکلی یا سایر مواد شیمیایی توصیه‌شده برای از بین بردن ویروس‌ها باید به طور منظم صورت گیرد.
۶. آموزش و آگاهی‌بخشی به کادر درمان
برگزاری دوره‌های آموزشی مداوم برای کادر درمان درباره روش‌های انتقال و پیشگیری از آبله میمونی ضروری است. این آموزش‌ها باید شامل:
- آشنایی با علائم و نشانه‌های اولیه بیماری
- روش‌های صحیح استفاده از PPE
- بهداشت دست‌ها و تکنیک‌های ضدعفونی سطوح
- روش‌های صحیح مدیریت زباله‌های آلوده
۷. اقدامات لازم در صورت مواجهه با بیمار مشکوک به آبله میمونی
در صورت شناسایی یک بیمار مشکوک به آبله میمونی در محیط‌های درمانی، باید اقدامات زیر به سرعت انجام شود:
- ایزوله‌سازی بیمار در اتاق‌های فشار منفی یا ایزوله با تهویه مناسب.
- استفاده از PPE کامل توسط تمامی افراد در تماس با بیمار.
- گزارش سریع به مقامات بهداشتی جهت هماهنگی‌های لازم برای آزمایش و مدیریت بیمار.
- ضدعفونی کامل سطوح و تجهیزات پس از مواجهه با بیمار.
۸. واکسیناسیون کادر درمان
در مناطقی که شیوع آبله میمونی گزارش شده است، واکسیناسیون کادر درمان به‌عنوان یکی از روش‌های پیشگیری مؤثر توصیه می‌شود. واکسن‌های موجود می‌توانند محافظتی در برابر این ویروس فراهم کنند، به‌خصوص در افرادی که در معرض خطر بالای تماس با بیماران آلوده هستند.
۹. مدیریت روانی و پشتیبانی از کادر درمان
پاندمی‌ها و شیوع بیماری‌های نادر مانند آبله میمونی می‌توانند اثرات روانی منفی بر کادر درمان بگذارند. ایجاد برنامه‌های پشتیبانی روانی، ارائه مشاوره و حمایت‌های روانی می‌تواند به کاهش استرس و افزایش کارایی کادر درمان کمک کند.
۱۰. همکاری با سایر سازمان‌های بهداشتی
همکاری بین بیمارستان‌ها، مراکز بهداشتی، و سازمان‌های دولتی و غیردولتی برای به اشتراک‌گذاری اطلاعات، تجارب، و منابع موردنیاز برای پیشگیری از آبله میمونی ضروری است. این همکاری‌ها می‌توانند به بهبود روند تشخیص، درمان، و کنترل بیماری کمک کنند.
نتیجه‌گیری
برای جلوگیری از گسترش آبله میمونی در محیط‌های درمانی، استفاده صحیح از تجهیزات حفاظت شخصی، بهداشت دست‌ها، آموزش کادر درمان، و مدیریت صحیح زباله‌های بیمارستانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. همچنین، واکسیناسیون و حمایت روانی از کادر درمان نیز می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از این بیماری داشته باشد.
منابع:
- سازمان بهداشت جهانی (WHO)
- مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)
- وزارت بهداشت ایران
نویسنده
