شاید شما نیز جزو آن دسته از افرادی که باشید که با پذیرش افکار و احساسات خود مشکل دارند و به افکار منفی خود پروبال می‌دهند. این افراد منفی‌باف معمولا درگیر استرس و اضطراب شدیدی هستند و همواره از احساسات ناخوشایند خود فرار می‌کنند. درمان ACT برای کمک به چنین افرادی طراحی شده است.
رویکرد ACT نوعی روش نوین درمانی به شمار می رود که به عملی سازی اهداف توجه ویژه ای دارد. این رویکرد با تلفیقی از چهار مرحله توجه، پذیرش، تعهد و تغییر رفتار طراحی شده است. این رویکرد عامل شکل گیری چالش و مشکلات زندگی را اجتناب تجربه ای بر می شمارد.
این درمان که مبتنی بر پذیرش و تعهد می‌باشد، نوعی روان درمانی از طریق ذهن‌آگاهی است که به افراد کمک می‌کند تا در لحظه حال زندگی کنند و افکار و احساسات خود را بدون قضاوت بپذیرند. در ادامه مطالب قصد داریم با درمان ACT بیشتر آشنا شویم پس لطفا ما را تا انتها همراهی کنید.
درمان ACT چیست؟
درمان ACT یک تکنیک روان درمانی است که بر پذیرش افکار، احساسات و رویدادهای منفی تمرکز دارد. این درمان افراد را تشویق می‌کند تا آگاهانه فعالیت‌هایی را انجام دهند که از باورها و ارزش‌های اصلی او حمایت می‌کند.
یک متخصص ACT می‌تواند به مراجعه‌کننده خود کمک کند تا از طریق تمرینات مختلف تفکر انعطاف‌پذیرتری داشته باشد. این تمرین‌ها به افراد کمک می‌کند تا شش مهارت اصلی را که در ACT وجود دارد استفاده کند که این تمرینات عبارتند از:
- زندگی هدفمند در لحظه حال با توجه به افکار، احساسات و اعمال.
- نگاهی متعادل به افکار و احساسات به گونه‌ای که احساسات دردناک یا دشوار باعث بروز رفتارهای اجتنابی نشوند و همچنین شناسایی اقداماتی که فرد برای اجتناب از آن احساسات انجام می‌دهد.
- تعریف ارزش‌ها و اهداف اصلی زندگی فرد
- متعهد شدن به انجام کارها در راستای آن ارزش‌ها و اهداف اصلی
- پذیرش احساسات ناخواسته و ناخوشایند که اغلب با انجام اقدامات دشوار همراه است، به‌ویژه آن دسته از اقداماتی که با ارزش‌های اصلی فرد مطابقت دارند.
- تمرین دفع شناختی که شامل عقب‌نشینی از افکار مخربی است که با ارزش‌های فرد تداخل دارند و یادگیری این مورد که افکار مخرب را فقط و فقط به‌عنوان یک فکر مشاهده کرد، نه یک حقیقت مطلق.
ارزش‌های واقعی و اصلی زندگی به بالاترین اولویت‌های یک فرد در زندگی، مانند صداقت، وفاداری و شفقت اشاره دارد. این ارزش‌ها از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به اولویت‌های زندگی هرکسی اشاره دارد. بنابراین شناخت این ارزش‌ها در مراحل درمان اهمیت دارد و می‌تواند به فرد در بهبود وضعیت ذهنی او کمک کند.
رویکرد ACT برای چه مواردی استفاده می‌شود؟
رویکرد پذیرش و تعهد (ACT) به عنوان یکی از روش‌های درمانی مؤثر در طیف گسترده‌ای از مشکلات روانی و رفتاری استفاده می‌شود و اکثر روان‌درمانگران دوره های آموزش ACT را برای کمک به مراجعان گذرانده‌اند. برخی از مواردی که رویکرد اکت برای درمان آن‌ها به کار می‌رود عبارتند از:
- اختلالات خوردن: ACT به افراد کمک می‌کند تا از افکار و احساسات مرتبط با غذا و پرخوری فاصله بگیرند و به جای آن‌ها بر ارزش‌های واقعی زندگی‌شان تمرکز کنند.
- مشکلات روابط بین‌فردی: در مشکلات ارتباطی ACT می‌تواند به افراد کمک کند تا احساسات منفی و سختی‌های عاطفی را بپذیرند و روابط خود را بهبود بخشند.
- مشکلات پذیرش و هویت شخصی: ACT به افرادی که با مشکلات هویتی یا پذیرش خود مواجه هستند کمک می‌کند تا با خودشان در صلح باشند و بر اساس ارزش‌هایشان زندگی کنند.
- مدیریت خشم و احساسات: ACT به افراد کمک می‌کند تا احساسات شدید مانند خشم را بپذیرند و در عین حال به شیوه‌ای سازگارانه‌تر به آن‌ها واکنش نشان دهند.
در مجموع، ACT برای هر نوع مشکلی که مرتبط با اجتناب از احساسات و افکار ناخوشایند است، مؤثر است و به افراد کمک می‌کند که به جای تلاش برای کنترل افکار و احساسات خود، زندگی معنادارتری را بر اساس ارزش‌های خود بسازند.
درمان ACT چگونه انجام می‌شود؟
همانطور که در مطالب قبل مطالعه کردیم درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد ACT یک رویکرد درمانی است که به افراد کمک می‌کند تا افکار و احساسات ناخوشایند خود را بپذیرند و در عین حال به سمت زندگی‌ای معنادارتر و هدفمندتر حرکت کنند. فرآیند درمان ACT شامل مراحل مشخصی است که در ادامه با این مراحل بیشتر آشنایی پیدا خواهیم کرد.
پذیرش افکار و احساسات ناخوشایند
در درمان ACT، به جای تلاش برای کنترل یا سرکوب افکار و احساسات منفی، به فرد آموزش داده می‌شود که آن‌ها را بدون قضاوت بپذیرد. هدف این است که به فرد کمک شود تا در برابر این افکار و احساسات مقاومت نکند و آن‌ها را به عنوان بخشی طبیعی از تجربه انسانی بپذیرد.
جداسازی شناختی و فاصله گرفتن از افکار
درمان ACT به فرد کمک می‌کند تا از افکار منفی و محدودکننده فاصله بگیرد و آن‌ها را به عنوان واقعیت‌های محض نپذیرد. در این درمان فرد یاد می‌گیرد که به افکار خود به‌عنوان پدیده‌هایی که در ذهن می‌گذرند نگاه کند، نه حقایق تغییرناپذیر.
زندگی در لحظه حاضر و تمرینات ذهن‌آگاهی
تمرین ذهن‌آگاهی یا Mindfulness به افراد کمک می‌کند تا با لحظه حال ارتباط برقرار کنند و بیشتر به تجربیات کنونی خود توجه کنند. این رویکرد به فرد کمک می‌کند تا کمتر درگیر گذشته یا آینده شود و بیشتر بر آنچه در لحظه اتفاق می‌افتد، تمرکز کند.
تعیین ارزش‌های شخصی
در این مرحله، فرد با کمک درمانگر ارزش‌های شخصی خود را مشخص می‌کند. این ارزش‌ها نشان‌دهنده آنچه فرد در زندگی خود مهم و معنادار می‌داند، می‌باشد و نقش راهنما در رفتارها و تصمیمات او دارند.
تعهد داشتن و عمل کردن به ارزش‌های اصلی
در ادامه درمان ACT فرد یاد می‌گیرد که به جای اینکه فقط به افکار و احساسات خود توجه کند، بر اساس ارزش‌های خود عمل کند. درمانگر به فرد کمک می‌کند تا اهدافی را تعیین کرده و به سمت آن‌ها قدم بردارد، حتی اگر با افکار و احساسات ناخوشایندی روبرو شود.
درک هویت فراتر از افکار و احساسات
یکی دیگر از فواید درمان مبتنی بر شواهد، درک هویت مستقل از افکار و احساسات است. ACT به افراد کمک می‌کند که خود را تنها بر اساس افکار و احساساتشان تعریف نکنند و در عوض، فرد به خود به عنوان ناظر و تجربه‌گر این افکار و احساسات نگاه می‌کند.
فرآیند درمان ACT و جلسات درمانی
درمان معمولاً در قالب جلسات منظم با درمانگر صورت می‌گیرد که ممکن است به صورت انفرادی یا گروهی باشد. درمانگر تمرین‌های عملی ذهن‌آگاهی و پذیرش را به فرد می‌آموزد تا بتواند آن‌ها را در زندگی روزمره خود اعمال کند و فرد تشویق می‌شود تا بر اساس ارزش‌های خود، گام‌های عملی و معناداری در زندگی بردارد.
آیا درمان ACT موثر است؟
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) اثربخشی قابل توجهی دارد و توسط تحقیقات متعدد پشتیبانی شده است. این درمان به طور ویژه در حوزه‌های مختلف مشکلات روانشناختی مؤثر شناخته شده است.
اختلالات اضطرابی و افسردگی
مطالعات نشان داده‌اند که ACT می‌تواند در کاهش علائم اضطراب و افسردگی مؤثر باشد. این روش به افراد کمک می‌کند تا به جای اجتناب از احساسات منفی، آن‌ها را بپذیرند و در عین حال به سمت اهداف و ارزش‌های شخصی خود حرکت کنند. این رویکرد به بهبود کیفیت زندگی و کاهش شدت علائم افراد درگیر اختلالات روانی کمک می‌کند.
اختلالات وسواسی و اجباری (OCD)
تحقیقات نشان داده‌اند که درمان ACT در کاهش رفتارهای اجباری و مدیریت افکار وسواسی مؤثر است. این روش به افراد کمک می‌کند که از افکار وسواسی فاصله بگیرند و کمتر تحت تأثیر آن‌ها قرار بگیرند.
درد مزمن
ACT به‌عنوان یک درمان مؤثر برای افرادی که با درد مزمن زندگی می‌کنند شناخته شده است. این درمان به افراد کمک می‌کند تا درد خود را بپذیرند و در عین حال بر روی اهداف و ارزش‌های زندگی‌شان تمرکز کنند.
اعتیاد و سوءمصرف مواد
ACT در کمک به افراد برای کاهش وابستگی به مواد و مقابله با اعتیاد مؤثر بوده است. این رویکرد به افراد کمک می‌کند تا با احساسات و افکار ناخوشایند خود به جای استفاده از مواد مخدر به شیوه‌های سازگارانه‌تر برخورد کنند.
مشکلات روانی مربوط به بیماری‌های مزمن
درمان ACT می‌تواند در بهبود سازگاری روانی با بیماری‌های مزمن مانند سرطان، دیابت یا سایر بیماری‌های طولانی‌مدت مؤثر باشد. این درمان به افراد کمک می‌کند تا با استرس‌ها و چالش‌های مربوط به بیماری خود بهتر کنار بیایند.
اثربخشی عمومی
پژوهش‌های متعددی نشان داده‌اند که ACT در بهبود انعطاف‌پذیری روانی و کیفیت زندگی مؤثر است. این رویکرد به افراد کمک می‌کند که با چالش‌های زندگی به شیوه‌ای سازگارانه‌تر مواجه شوند و به جای گیر افتادن در چرخه‌های ذهنی منفی، به سمت ارزش‌های خود حرکت کنند.
مقایسه با سایر درمان‌ها
در برخی مطالعات، ACT با سایر روش‌های درمانی مانند رویکرد شناختی رفتاری (CBT) مقایسه شده است و در موارد بسیاری به نتایج مشابه یا حتی بهتر از CBT دست یافته است، به ویژه در زمینه کاهش استرس و افزایش کیفیت زندگی.
در مطالب گذشته با درمان ACT و نوع عملکرد آن برای سلامتی و بهبود زندگی افراد آشنا شدیم.ACT یک رویکرد درمانی مؤثر و علمی است که در مدیریت مشکلات روانی و رفتاری مختلف کارایی دارد. این درمان به دلیل تمرکز بر پذیرش و تعهد به اهداف و ارزش‌های فردی، می‌تواند به بهبود زندگی افراد و کاهش علائم مشکلات روانی کمک کند.
نویسنده
